administracja
KW-13
Od marca 1942 r. w Specjalnym Biurze Konstrukcyjnym nr 2 (SKB-2) przy Zakładach Kirowskich w Czelabińsku trwały intensywne prace nad nowym czołgiem ciężkim, mającym zastąpić czołgi KW. Miał on reprezentować nową koncepcję czołgu ciężkiego, będącą owocem dotychczasowych doświadczeń wojennych. Czołg ten miał łączyć silne uzbrojenie i opancerzenie przy jednoczesnym zachowaniu niskiej sylwetki i stosunkowo niewielkiej masy (a więc jednocześnie wysokiej manewrowości). Pierwszą nową konstrukcją był czołg KW-13 (Obiekt 233). Naczelnym konstruktorem był niedawno zwolniony z Gułagu N.W. Tseits. Konstrukcja wyróżniała się bardzo szerokim udziałem elementów odlewanych, przede wszystkim w wieży oraz głównych elementach kadłuba. Miało to pozwalać na efektywniejsze rozplanowanie przestrzeni wewnątrz czołgu i zmniejszenie różnic pomiędzy grubością pancerza poszczególnych elementów.
Prace postępowały szybko i w maju 1942 r. przystąpiono do testów fabrycznych. Prototyp czołgu KW-13 ważył 31,7 tony i był uzbrojony w armatę ZIS-5 kal. 76 mm i sprzężony km DT. Czołowa płyta kadłuba miała grubość 120 mm, a wieży 85 mm. Silnik V-2K o mocy 600 KM gwarantował prędkość maksymalną rzędu 55 km/h. Zawieszenie, łącznie z gąsienicami zapożyczono z czołgu T-34, za wyjątkiem kół jezdnych przejętych z czołgu KW. Czołg był wyposażony w nowatorską, 9-biegową skrzynią biegów, zsynchronizowaną z przekładnią planetarną (razem z potrójną skrzynią pomocniczą). Rozplanowanie przedziału silnikowego i wentylacja były wysoce efektywne dzięki zastosowaniu chłodnicy w kształcie litery “U”, podobnej do tej z czołgu T-50.
Niestety, testy wykazały sporo wad technicznych i niedoskonałości. Skrzynia biegów stwarzała problemy w czasie przyspieszania, często dochodziło do spadania gąsienic w czasie jazdy bądź rozpadu ich spoiw czy kół jezdnych. Sytuację dodatkowo utrudniła śmierć inż. Tseitsa w czasie prób. Zastępujący go inż. N.F. Szaszmurin próbował zastosować w KW-13 skrzynię biegów i system napędowy z czołgu KW-1S. Wysiłek ten nie wpłynął jednak na malejące zainteresowanie konstrukcją ze strony armii i z pojazdu zrezygnowano. Prototyp KW-13 stał się jednak bazą do skonstruowania znacznie bardziej udanych czołgów IS-1 i IS-2.
Bibliografia:
1. Michaił Baryatinsky - “Czołg Józef Stalin”, Bellona 2010.
Od marca 1942 r. w Specjalnym Biurze Konstrukcyjnym nr 2 (SKB-2) przy Zakładach Kirowskich w Czelabińsku trwały intensywne prace nad nowym czołgiem ciężkim, mającym zastąpić czołgi KW. Miał on reprezentować nową koncepcję czołgu ciężkiego, będącą owocem dotychczasowych doświadczeń wojennych. Czołg ten miał łączyć silne uzbrojenie i opancerzenie przy jednoczesnym zachowaniu niskiej sylwetki i stosunkowo niewielkiej masy (a więc jednocześnie wysokiej manewrowości). Pierwszą nową konstrukcją był czołg KW-13 (Obiekt 233). Naczelnym konstruktorem był niedawno zwolniony z Gułagu N.W. Tseits. Konstrukcja wyróżniała się bardzo szerokim udziałem elementów odlewanych, przede wszystkim w wieży oraz głównych elementach kadłuba. Miało to pozwalać na efektywniejsze rozplanowanie przestrzeni wewnątrz czołgu i zmniejszenie różnic pomiędzy grubością pancerza poszczególnych elementów.
Prace postępowały szybko i w maju 1942 r. przystąpiono do testów fabrycznych. Prototyp czołgu KW-13 ważył 31,7 tony i był uzbrojony w armatę ZIS-5 kal. 76 mm i sprzężony km DT. Czołowa płyta kadłuba miała grubość 120 mm, a wieży 85 mm. Silnik V-2K o mocy 600 KM gwarantował prędkość maksymalną rzędu 55 km/h. Zawieszenie, łącznie z gąsienicami zapożyczono z czołgu T-34, za wyjątkiem kół jezdnych przejętych z czołgu KW. Czołg był wyposażony w nowatorską, 9-biegową skrzynią biegów, zsynchronizowaną z przekładnią planetarną (razem z potrójną skrzynią pomocniczą). Rozplanowanie przedziału silnikowego i wentylacja były wysoce efektywne dzięki zastosowaniu chłodnicy w kształcie litery “U”, podobnej do tej z czołgu T-50.
Niestety, testy wykazały sporo wad technicznych i niedoskonałości. Skrzynia biegów stwarzała problemy w czasie przyspieszania, często dochodziło do spadania gąsienic w czasie jazdy bądź rozpadu ich spoiw czy kół jezdnych. Sytuację dodatkowo utrudniła śmierć inż. Tseitsa w czasie prób. Zastępujący go inż. N.F. Szaszmurin próbował zastosować w KW-13 skrzynię biegów i system napędowy z czołgu KW-1S. Wysiłek ten nie wpłynął jednak na malejące zainteresowanie konstrukcją ze strony armii i z pojazdu zrezygnowano. Prototyp KW-13 stał się jednak bazą do skonstruowania znacznie bardziej udanych czołgów IS-1 i IS-2.
Bibliografia:
1. Michaił Baryatinsky - “Czołg Józef Stalin”, Bellona 2010.